Theo Bộ Tài chính, xăng dầu có nguồn gốc từ hóa thạch, không tái tạo sau quá trình sử dụng và gây ô nhiễm môi trường. Cần phải sử dụng tiết kiệm cho nên theo thông lệ quốc tế, xăng dầu luôn thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Trong bối cảnh giá xăng dầu liên tục leo thang. Bộ Tài chính vừa đưa ra lý do về việc không giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng dầu. Theo quy định, thuế tiêu thụ đặc biệt đang áp dụng đối với xăng là 10%, xăng E5 RON 92 là 8% và xăng E10 là 7%.
Thuế tiêu thụ đặc biệt là thuế gián thu, đánh vào một số hàng hóa, dịch vụ Nhà nước không khuyến khích tiêu dùng vì có hại cho sức khỏe như: rượu bia thuốc lá… ảnh hưởng đến con người, môi trường và cần tiêu thụ tiết kiệm như xăng dầu hoặc hàng hóa, dịch vụ cao cấp cần điều tiết thu nhập như: ô tô, máy bay, du thuyền, chơi golf.
Nếu so sánh, mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng dầu của Việt Nam hiện ở mức trung bình thấp so với các nước. Theo cơ quan quản lý dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế, hầu hết các nước trên thế giới đều thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng dầu. Ví dụ như: Pháp (0,6629 EUR/lít đối với xăng E10 và 0,6829 EUR/lít đối với xăng khoáng); Hà Lan (0,81314 EUR/lít); Italy (0,7284 EUR/lít); Anh (0,5795 Bảng/lít); Hàn Quốc (311 Won/lít thuế tuyệt đối và thuế tỷ lệ 15%); Trung Quốc (1,52 Nhân dân tệ/lít); Campuchia (thuế suất 25%); Singapore (0,41 Đô la Singapore/lít); Lào (thuế suất 39%)…
Tại Việt Nam, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đã quy định xăng dầu thuộc đối tượng chịu thuế từ năm 1999. Quy định này là phù hợp với mục tiêu thu thuế tiêu thụ đặc biệt và phù hợp với thông lệ quốc tế. Đồng thời, việc thực hiện điều chỉnh đối với thuế tiêu thụ đặc biệt thuộc thẩm quyền của Quốc hội nên phải trình Quốc hội xem xét, quyết định và thường không thể áp dụng ngay, trong khi giá xăng dầu có những thời điểm biến động nhanh, thời gian ngắn, nên sẽ có độ trễ nhất định.
Vì vậy, trước mắt, Bộ Tài chính đề nghị không thực hiện điều chỉnh giảm thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng dầu.
Trước đó, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) có văn bản đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động của việc bãi bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng và có văn bản báo cáo Quốc hội vào kỳ họp tới.
